Chủ Nhật, 10 tháng 9, 2023
ROCKY CỦA TÔI
Rocky 2 ngày trước khi chết
Hôm nay
ngày 07 tháng 09 năm 2023. Con chó Rocky của tôi vừa chết. Hai ngày trước khi
chết nó không ăn uống gì! Nó chỉ nằm và hướng mắt về tôi mỗi khi tôi đem thức
ăn cho nó.
Năm 2006 tôi mua nó giá $100 từ
một người hàng xóm. Rocky là một loại chó không nhỏ và cũng không lớn, tầm vóc
trung bình. Lông đốm trắng và đen xen nhau từ đầu đến chân.
Khi đem nó về tôi không biết đặt
tên nó là gì.Người hàng xóm thường gọi nó là Boy để phân biệt với 2 con chó cái
của họ.Tôi vẫn tạm gọi nó là Boy trong tuần lễ đầu.Tuần kế tiếp,tôi suy nghĩ là
phải đặt cho nó một cái tên gì đó cho phù họp với màu lông của nó. Một ngày nọ,
sau khi đi làm về đậu xe bên triền dốc nhà tôi tình cờ nhìn trên nền xi măng thấy
chữ Rocky mà ai đó đã viết từ lúc nào. Tôi quyết đặt tên cho nó là Rocky. Và chỉ
một ngày đầu của tuần lễ thứ hai nó không còn mang tên Boy nữa, mọi người trong
gia đình đều gọi nó là Rocky.
Rocky còn nhỏ hay thích đùa giởn
với con mèo Ruby nhà bên cạnh vào buổi trưa, mỗi khi tôi đi làm về và thường
hay bắt gặp bọn chúng dùng tay tát vào mặt nhau. Rocky nhà tôi thường bị những
cú tát trời giáng vào mặt mà không biết sao gạt đở, có lẽ nó dùng đôi tay của
nó không thường xuyên như Ruby. Ruby có thể dùng bốn chân trèo leo rất giỏi.
Rocky của tôi thì không thể làm như mèo Ruby nghĩa là không trèo leo được. Tôi
đã từng chứng kiến nhiều trận thư hùng giữa nó với với Ruby mỗi lần nó tấn công
Ruby thì mèo con Ruby trèo trên cây và quay đầu xuống gốc cây nhe răng khè dữ dội
với Rocky và nó chỉ biết ngó trên cây và sủa trong tuyệt vọng. Thật tôi nghiệp!
Tuy nó không biết cách đối phó
với mèo Ruby, nhưng nó vẫn biết trung thành và khôn ngoan với người, đặc biệt
là những người trong gia đình tôi và nhất là tôi. Một hành động của Rocky làm
cho tôi nhớ mãi đó là một bữa nọ tôi đi làm vì sợ trễ giờ bởi đêm tôi không ngủ
do uống ly trà đậm đặc. Dậy trễ tôi chỉ kịp mặc quần áo và lấy đồ đạc và ra xe.
Chiếc bóp giấy tờ tôi vội vã đút vào trong túi quần sau và đi nhanh. Chiếc bóp
không lọt vào rúi mà lọt xuống đất tôi không hay biết. Rocky đứng cạnh cửa cứ sủa
mãi không chịu vào nhà như những lần khác mỗi khi tôi đi làm Rocky thường quẩy
đôi ra cửa cùng tôi rồi lại vào nhà.Ra đến xe đề máy nổ tôi kiểm tra lại thấy
không có cái bóp vì tôi không thấy cộm ở túi sau như thường ngày. Tôi xuống xe
trở lại nhà mở cửa thấy chiếc bóp nằm đưới đất ngay cửa ra vào nhà.Tôi vẫn thấy
Rocky nằm mọp dưới sàn nhà miệng vẫn sủa.
Hành động khôn ngoan của
Rocky, chợt tôi nhớ về câu chuyện con chó và một đạo sĩ.
Chuyện như thế này, vào thời không có đức Phật Chánh Đẳng Giác ra đời, tại vùng Allakappa bệnh
dịch xãy ra dân vùng này bỏ đi nơi khác để tránh dịch bệnh. Đồng thời nạn đói
cũng hoành hành. Cùng dân đi lánh nạn có cặp vợ chồng và 3 người con đến một
nông trại được chủ nông trại cho lương thực ăn qua ngày. Anh chồng nhường thức
ăn cho vợ và các con. Người chồng vì thiếu ăn nên ngã bệnh, trong lúc bệnh hoạn
anh thấy một con chó cái của ông chủ trang trại được ăn sung sướng, anh ước ao
cuộc đời của anh được ăn và sung sướng như con chó của người chủ nông trại. Không
lâu anh mất.Trước khi mất, oan nghiệt thay, người chồng nhìn thấy con chó cái của
chủ trại, to lớn, đẫy đà do được thực phẩm đầy
đủ, sung mãn đang chơi trò chơi vợ chồng
với một con chó đực cũng to lớn, nung núc thịt và mỡ. Chỉ một khởi niệm luyến ái, yêu thích con chó cái (hâm mộ, ước ao vật thực đầy đủ) thì tức khắc, thức tái sanh nhập vào thai bào con chó ấy! Đủ tháng,
đủ ngày, chó mẹ sinh ra một chú chó đực xinh xắn, dễ thương, khôn ngoan, dễ
dạy (do mới từ cõi người sinh
ra)! Được mấy tháng tuổi, chú chó con lớn như thổi, càng lớn, càng khôn, chủ
nói gì nó biết đấy, do vậy, đi đâu, chủ trại nuôi gia
súc thường dẫn nó đi theo.
Một hôm có một vị
đạo sĩ (vốn là một vị Độc Giác Phật)
đến nhà chủ trại để khất thực. Chủ
nhà thành kính cúng dường vật thực thượng
vị, lại còn thỉnh mời ngài để
được đặt bát hằng ngày.
Hình:
Minh họa
Nơi
ngụ cư của vị đạo sĩ là một hang đá
trong một ngôi rừng vắng, không gần mà cũng không xa làng xóm bao nhiêu. Vào mỗi
buổi chiều, lúc rảnh rỗi, ông chủ trại thường đến chỗ đạo sĩ, vấn an sức khỏe, nghe pháp hoặc cúng
dường thêm dầu đèn, một vài loại thuốc cảm sốt, ho, nhức đau thông
thường do thời khí hoặc hơi đá, sương mù, gió độc. Và lúc nào cũng có chú chó
con đi theo. Ông chủ trại thông minh, linh mẫn đã biết cách huấn luyện chú chó mỗi
lần đi hay về đến hang đá thăm vị đạo sĩ.
Trên đường đi, nơi nào có bụi rậm, có một
hang hốc sâu, ông chủ trại lấy một hòn đá ném vào và giả vờ kêu la, vỗ
tay, đập chân ầm ĩ; con chó tinh minh, biết
ý chủ nên nó sủa theo. Làm vậy, cốt ý là đuổi thú dữ! Năm bảy lần thành quen,
thành quán tính, các lần đi và về sau, không cần chủ ném đá nữa, hễ cứ thấy bụi rậm, hang hốc sâu là chú chó cứ cong đuôi sủa ầm
ĩ, sủa vô hồi kỳ trận; và chắc hẳn rằng, có thú dữ nào
ở trỏng, chắc phải trốn biệt hoặc chạy
mất tiêu.
Thấy việc
huấn luyện chú chó thuần thục rồi, hôm
kia đến thăm đạo sĩ, người chủ trại nói
rằng: “Lúc nào con chó này đến đây một mình,
nó sủa lên thì xin đạo sĩ cứ hiểu cho
là nó thay mặt con, thỉnh ngài về nhà để đặt bát cúng dường!”
Thế là
bắt đầu từ đây, chú chó thường thay mặt chủ trại. Khi được chủ ra dấu
hiệu chỉ tay vô rừng, là nó cong đuôi,
mừng rỡ chạy đi. Hễ ngang qua những bụi rậm,
những hang hốc... thì nó nhớ bài học, châu mỏ sủa loạn cả lên. Đến hang đá
nơi đạo sĩ ở, nó cũng sủa từ ngoài xa,
đến khi thấy được đạo sĩ rồi, nó sủa
ba tràng nữa, rồi nằm bẹp bên chân đạo sĩ,
ve vẩy đuôi, liếm chân hoặc đưa mắt hiền lành, trong sáng nhìn đạo
sĩ như cố ý chờ đợi. Hiểu ý, đạo sĩ xoa
đầu nó một cách rất trìu mến rồi
với y bát, với gậy cầm tay lên đường. Thế là con chó chạy trước, đến các chỗ rậm,
sủa, làm công việc an ninh, dọn đường mới trở
lại dẫn đạo sĩ đi tiếp. Đến nhà
chủ trại, sau khi nhận đầy đủ vật thực, đạo sĩ ôm
bát trở lại hang thì chú chó
cũng cần mẫn, tận tụy làm công việc “vệ
sĩ”của mình rất mực chu đáo! Và bao giờ cũng vậy, phần vật thực còn thừa, loại
cứng loại mềm, chú chó được hưởng phần “tàn thực” một cách rất ngon lành!
Cứ
thế, thời gian trôi qua, sau mấy tháng an
cư, khi người chủ trại dâng cúng y áo, vật
dụng tứ sự, đạo sĩ (vị Độc Giác
Phật) phải lên đường, du phương hóa độ người hữu duyên.
Từ
khi vị đạo sĩ ra đi, con chó ngày ngày
nằm bên ngưỡng cửa, nhìn vào rừng, mắt buồn rười
rượi. Vài ba lần, nó vào ra hang núi,
lùng sục, kiếm tìm, thất vọng, trở về, bỏ ăn bỏ uống! Người chủ trại lo lắng, vuốt ve trìu mến, đưa thức ăn ngon
tận miệng, nhưng nó cũng không chịu ăn. Mười hôm sau thì con chó chết, tức
khắc hóa sanh làm một vị thiên tử ở cõi trời Tāvatiṃsa. Đặc biệt vị trời này không những cao sang, chói sáng mà còn có giọng nói ngân vang, du
dương, trầm bổng không ai bì nên có tên là thiên
tử Ghosaka(1).
Qua chuyện trên, tôi nghĩ dù là con vật nó
cũng chịu ảnh hưởng chung kiếp luân hồi của con người,(thuyết luân hồi của Đạo
Phật) bởi vì người hay vật cũng đều là động vật, nhưng vật với người chỉ
khác nhau ở chỗ là người có trí tri và tiếng nói, còn vật không có tiếng nói,
không có trí tri, chỉ có cảm tính bầy đàn.
Rocky của tôi không khôn ngoan như con chó của
ông chủ trang trại trong chuyện, nhưng nó ngoan ngoãn đối với tôi.Mỗi khi tôi
đi làm về nó thường đón tôi và mừng rỡ. Điều mà tôi tin chắc Rocky của tôi thật
sự khôn vì nó nằm trong 4 loại chó người đời thường ca tụng là khôn ngoan nhất
trong các loại chó,thứ nhất là chó vện, thứ nhì chó vàng, thứ ba chó có khoan
và thứ tư là chó đốm lưỡi. Rocky của tôi rơi vào dạng thứ tư, ngoài lông của
nó có khoan đen trắng, lưỡi của nó còn
có một đốm đen huyền.
Nhân
chuyện Rocky, tôi chợt nhớ đến lúc xưa, khi còn ở quê nhà, Ba Mẹ của tôi có
nuôi một con chó Ba tôi đặt tên cho nó là Nù, nên tôi thường hay gọi nó là chó
Nù.Lúc nhỏ tôi chưa nghĩ ra tại sao Ba tôi đặt tên của nó là Nù. Sau khi tôi
trưởng thành tôi đoán ý của Ba tôi đặt tên Nù là vì nó tròn, mập nên nó mới có
tên như tôi thường gọi. Chó Nù toàn lông màu vàng, đặc điểm là trên thân của nó
có một trăm cái soái đều giống nhau.
Ở vùng quê tôi, vào hè trời nóng gắt, nên các
chú chó ở trong xóm thường hay bị điên gặp thứ gì cũng cắn kể cả người cũng bị
tấn công, nhất là các trẻ nít. Chó Nù của Ba Mẹ tôi như là một hiệp sĩ
đã
tấn công các chú chó điên này. Có nhiều con chó điên đã bị con Nù hạ gục. Một
điểm khá đặc biệt nữa là con Nù đánh với rắn hổ mang là rắn phải tuyệt mạng.Tôi
thấy thỉnh thoảng vài ngày nó lại lôi về một con rắn hổ rất to.Một vài người hàng
xóm đến xem, có người cho rằng con Nù là loại chó diệt rắn, bởi ngoài một trăm
soái trên người, trong lưỡi nó lại có chấm
đen đặc biệt. Đó là những ưu điểm về con Nù. Bên cạnh, nó cũng có nhiều nhược
điểm là nó rất sợ tiếng pháo và súng nổ.
Được biết, khi Ba Mẹ của tôi có được con Nù,
Ba Mẹ tôi làm ăn rất phát đạt kể cả trúng số độc đắc (thời Tổng Thống Ngô Đình
Diệm). Ba Mẹ tôi có nhà cao cửa rộng thênh thang, trâu bò đầy đàn, ruộng vườn hằng
trăm mẫu tây, có người ăn kẻ ở trông coi.Tôi không dám nghĩ theo lời người xưa
nói: “ Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang”. Nhưng tôi thấy Con Nù
đến với Ba Mẹ tôi sự phát đạt và thịnh vượng là có thật.
Vào
năm 1966, chiến sự vùng quê tôi tăng tốc Bọn du kích việt cộng thường hay về
xóm làng đánh nhau cùng với lính Nghĩa Quân và Cán Bộ Xây Dựng Nông Thôn. Nhà của
Ba Mẹ tôi được chính quyền địa phương chấm điểm là vị trí an toàn về mặt chính
trị và tin tưởng bởi tôi có người anh là Trung Đội Trưởng Nghĩa Quân bị Việt Cộng
sát hại. Cho nên Cán Bộ Xây Dựng Nông Thôn và Nghĩa Quân thường chọn nhà Ba Mẹ
tôi làm điểm nghĩ quân sau những ngày dài công tác.
Một
đêm nọ, hai đơn vị Cán Bộ Xây Dựng Nông Thôn và Nghĩa Quân đóng trong vườn nhà
tôi bị Việt Cộng tấn công. Hai đơn vị đã chống trả mãnh liệt gây tổn thất nhiều
cho Việt cộng, bên phía Nghĩa Quân và Cán Bộ Xây Dựng Nông Thôn được biết là
không có ai thương vong. Nhà của Ba Mẹ bị súng đạn của Việt Cộng đánh sập nhiều
nơi, may những người trong gia đình đều an toàn bởi hầm trú trong nhà che chở.(Ở
miền quê nhà nào cũng có đào hầm trú trong giữa nhà để tránh súng đạn chiến
tranh)
Con
chó Nù của Ba Mẹ tôi cũng mất tích từ đó.Ba mẹ tôi đi tìm mà không thấy nó ở
đâu. Ba tôi nghĩ vì nó sợ tiếng nổ chạy đâu đó rồi sẽ về, như năm nào nó cũng chạy hoảng mất vì
Pháo Tết và sau vài ngày nó lại trở về. Nhưng lần này,sau thời gian dài không
thấy nó trở về nhà. Con Nù đã mất thật.
Khi
con Nù mất tích, vài năm sau Ba Mẹ tôi làm ăn thất bại, ruộng vườn bán sạch mà không
đủ tiền chạy thuốc cho bệnh của Ba tôi
và Ba của tôi phải đành mất ở tuổi sáu mươi thật đau buồn. Tiếp theo đó, trâu
bò cũng bị dịch mà ra đi theo Ba của tôi. Tôi Không tin vào những sự dị đoan về
chó đến nhà mà sang giàu, nhưng tôi thấy trường hợp của Ba Mẹ tôi là một hiện
thực hi hữu.
Rocky 1 ngày trước khi chết
Trở
lại với Rocky, trong thời gian nuôi Rocky tôi rất vui vì xem nó như là một người
bạn trong cuộc sống tẻ nhạt nơi xứ người này nên đã chăm sóc nó thật kỹ, thường
đưa nó đi gặp bác sĩ thú y và chích ngừa hay cắt móng chân cho nó. Tháng 8 vừa
qua, tôi đã đưa nó đến bệnh viện thú vật trên đường Story để định bệnh sau khi
tôi thấy Rocky không còn ăn nhanh và nhiều như lúc trước. Bác sĩ thú y nơi đó
đã cho tôi biết nó biến ăn vì tuổi đã quá già và thời điểm đó bác sĩ còn cho biết
nó đã được 127 tuổi, họ căn cứ vào tiêu chuẩn nào tôi không được biết,nhưng họ
cho biết cứ 1 năm tuổi của người thì chó có được 7 năm tuổi.
Đầu tháng 9 năm 2023, tôi thấy tình trạng sức
khỏe của Rocky không còn bình thường nên tôi đã liên lạc lấy hẹn để gặp bác sĩ
khám cho nó. Ngày hẹn là lúc 8:30 sáng ngày thứ sáu, nhưng Rocky không muốn gặp
bác sĩ,vì sợ rằng đến với bác sĩ rồi nó cũng phải chịu sự quyết định độc đoán của
họ là nó phải chết bằng đường kim chích với liều thuốc tử thần kết liễu đời nó
trong đau đớn trước mặt của tôi nên nó đã tự quyết định cuộc đời của nó một
ngày trước đó và nó đã chọn một cái chết êm ả trong một buổi trưa trong thời tiết
sắp giao mùa giữa Hè và Thu.
Tôi
thật sự buồn vì ra đi của Rocky. Buồn thì có buồn, nhưng phải liên lạc với nhà
quàn thú vật để an táng cho nó. Tôi chọn phương pháp hỏa táng để lấy tro cốt của
nó đem về nhà. Theo nhân viên phụ trách nhà quàn thiêu xác cho biết họ sẽ hỏa
tang nó và tro cốt được để vào trong một lọ bình bằng sành hoặc thủy tinh có
hình ảnh của nó cũng như tên của nó được ghi trên lọ bình một cách thận trọng
và an toàn. Có thể đặt bình, lọ vào nơi nào đó trong nhà mà nhìn khi nhớ đến
nó.
Rocky
nó đến với tôi không đem lại sự giàu có như con Nù của Ba Mẹ tôi, nhưng trong
thời gian có nó tôi đã ổn định công ăn việc làm và kinh tế gia đình có tăng trưởng.
Rocky 3 giờ
trước khi chết
Để tưởng nhớ đến
Rocky tôi xin mượn câu danh ngôn của một người khuyết danh sau đây để tỏ lòng
thương tiếc nó.
It came to me that every
time I lose a dog they take a piece of my heart with them, and every new dog
who comes into my life gifts me with a piece of their heart. If I live long
enough, all the components of my heart will be dog, and I will become as generous
and loving as they are.
Duy Văn
(1) Nghĩa: Người
có tiếng nói lớn, vang xa, du dương, mỹ diệu..
Thứ Ba, 5 tháng 9, 2023
Thứ Tư, 30 tháng 8, 2023
NGHỆ SĨ TÙNG LÂM DANH HÀI CUỐI CÙNG CỦA MIỀN NAM YÊU DẤU
Tháng Tám 2023, nghe tin nghệ sĩ Tùng Lâm lại đau. Từ 10 năm nay, các chứng bệnh trong người của ông cứ thay nhau làm khó tuổi già khiến nghệ sĩ lẫy lừng từng làm cho Việt Nam cười ngả nghiêng giờ đây không thể nở nổi một nụ cười. Ông cứ im lặng gượng chịu những cơn đau ập đến qua từng ngụm nước. Saigon Nhỏ vừa có cuộc viếng thăm và chia sẻ với gia đình trong ngôi nhà nhỏ ở đường Ngô Tùng Châu (nay là đường Nguyễn Văn Đậu), quận Phú Nhuận.Năm sau, theo đúng trên khai sanh, nghệ sĩ Tùng Lâm bước vào tuổi 90, và là danh hài cuối cùng trong những gương mặt tài danh của nền sân khấu-kịch nghệ Việt Nam Cộng Hòa còn sót lại. Những tên tuổi, và là bạn bè thân thiết với ông, như Khả Năng, Phi Thoàn, Xuân Phát, La Thoại Tân… đều đã rời trần thế ra đi từ lâu.
Có lần, lúc còn khỏe, nhắc về những người bạn và thời oanh liệt trên sân khấu, nghệ sĩ Tùng Lâm nói trong giọt nước mắt chực rớt xuống “Mấy người đó bỏ tui đi hết rồi. Có lúc ngủ nằm mơ thấy họ ngồi với nhau cười nói, rồi quay qua hỏi tôi là ‘sao lâu quá chưa thấy lên đây?’, tôi giật mình ngồi dậy mà bần thần, vì không biết lúc nào đến lượt mình”.
Nghệ sĩ Tùng Lâm sinh Tháng Ba 1934 tại Sài Gòn, trên giấy khai sinh lúc đó còn ghi là Liên Bang Đông Dương. Ông gốc người Hoa, tên thật là Lâm Ngươn Phẩm. Tuy là người Hoa truyền đời, nhưng đến đời ông, thì không còn biết đọc, biết nói tiếng Hoa nữa, và yêu thương Sài Gòn như quê hương duy nhất của mình.
Nghệ sĩ Tùng Lâm, 1950 (file photo)Gia đình nghệ sĩ Tùng Lâm là dòng dõi trọng chữ nghĩa. Tất cả 10 anh chị em của ông đều được đi học và khuyến khích làm người trí thức. Ba của ông làm nghề luật sư và nghiêm khắc trong việc giáo dục con cái. Dòng họ Lâm Ngươn tỏa đi khắp nơi sau năm 1975, trong đó có người chú là ông Lâm Ngươn Tánh (1928-2018) là Thiếu tướng Hải quân của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Ông Tánh cũng là người tham gia cuộc hải chiến Hoàng Sa chống Trung Cộng trên cương vị Phó Tư lệnh Hải quân kiêm Tư lệnh chiến dịch.
Do gia đình nề nếp nên thú ham mê sân khấu từ nhỏ của ông Tùng Lâm bị ba ông cấm tiệt, không cho tập tuồng diễn trò. Chỉ có anh chị là thương, giấu ba, để đứa em út ca hát. Thậm chí người chị thứ chín còn bí mật rèn luyện ông đánh đàn mandolin, mà người cha sau này bất ngờ khi thấy ông cầm đờn biểu diễn.
Năm 1948, thấy có cuộc thi hát của Đài Pháp Á, tuyển lựa giọng ca thiếu niên, ông Tùng Lâm quyết đi thi và được anh chị theo bí mật cổ vũ. Sau khi đoạt giải nhất với bài An Phú Đông, ông dè dặt báo tin cho ba mình biết. Mới đầu người cha giận định đánh đòn vì thấy con cứ đi theo nghề đờn ca hát xướng, nhưng rồi khi biết ông Tùng Lâm đoạt giải nhất thì đành thở dài, cho theo số phận. Bà Thu Trang, người vợ sau này của ông kể rằng, chỉ từ khi đoạt giải thi hát, ông mới chính thức tập hát, tập trình diễn ở nhà, chứ trước đó, toàn trốn ra đồng để tập hát, sợ bị la.
Tới năm 1952, ông lại chiếm giải nhất trong cuộc thi tuyển ca sĩ cho Đài Sài Gòn với bài Tiếng dân chài của tác giả Phạm Đình Chương. Từ đó, ông mới chọn nghệ danh là Tùng Lâm.
Ít ai biết là nghệ sĩ Tùng Lâm từng có ban tam ca, cùng với nghệ sĩ Vân Hùng và nhạc sĩ Lam Phương. Ông Lam Phương lúc đó tập tành sáng tác nhưng chưa ra mắt tác phẩm mà chỉ nhập cuộc sân khấu bằng trình diễn. Cả ba ông hát cũng ăn khách, nhưng ông Tùng Lâm nhìn lại mình, nhận ra rằng với vóc dáng không cao ráo và cũng không đẹp trai như các tài tử lúc bấy giờ nên ông nghĩ mình cần tìm ra một con đường riêng và cuối cùng xin nghỉ.
Tùng Lâm – Túy Hồng – Xuân Phát – Vân Hùng (file photo)Từ đó, sự nghiệp của danh hài có chiều cao chưa tới 1m55, nhỏ con, lanh lợi và có lối diễn xuất duyên dáng với cái môi trề bắt đầu cuộc chinh phục khán giả miền Nam. Bằng sáng tạo, với các câu chuyện thú vị hài hước của thể loại Standup Comedy, pha trộn một số tiểu xảo sân khấu, cái tên Tùng Lâm rực sáng ở các sân khấu miền Nam. Đến giữa năm 1958, trong một đại nhạc hội có tên “Minh tinh – Quái kiệt” tổ chức trong khuôn viên Dinh toàn quyền Norodom, nghệ sĩ Tùng Lâm được chính thức quảng cáo với biệt hiệu Tiểu quái kiệt Tùng Lâm.
Tại sao là Tiểu quái kiệt? Theo lời nghệ sĩ Tùng Lâm, quái kiệt thật sự của sân khấu Việt Nam, có thể nói cho đến bây giờ, chỉ có duy nhất là nghệ sĩ Trần Văn Trạch (1924-1994), em của nhạc sĩ Trần Văn Khê (1921-2015). Giai đoạn thuở nhỏ lúc còn lang thang ở các gánh hát, ông có đi theo học nghề nghệ sĩ Trần Văn Trạch. Ông học được từ ông thầy này rất nhiều ngón nghề. Sự nghiệp phát triển mãi đến về sau vẫn có nhiều thứ ông rút tỉa từ những bài diễn của nghệ sĩ Trần Văn Trạch. Đặc biệt trong loạt chương trình Tiếu Vương Hội phát trên truyền hình và ghi âm, những kiểu gây cười bằng cách bắt chước các loại âm thanh, tiếng động cũng từ ông thầy Trần Văn Trạch.
(file photo)Là người luôn có nhiều sáng kiến trình diễn, nghệ sĩ Tùng Lâm đứng ra tổ chức các đại hội tiếu lâm hài hước (theo cách nói của ông), quy tụ nhiều cây hài hàng đầu Việt Nam cùng tham gia, tạo ra cơn sốt với khán giả. Đi cùng sự phát triển xã hội dân chủ ở Việt Nam từ thời Đệ nhất sang Đệ nhị Cộng Hòa, các tiết mục biểu diễn của nghệ sĩ Tùng Lâm ngày càng đi vào đời sống với các câu chuyện, ngôn từ châm biếm xã hội, phê phán đời sống. Không chỉ sân khấu, vào lúc truyền hình ở miền Nam phát triển, nghệ sĩ Tùng Lâm được mời tổ chức các tiết mục trình diễn thường xuyên trên đài, ghi âm kịch hài, đóng phim, đi biểu diễn ca nhạc… Gần như lĩnh vực nào ông cũng tham gia và được tán thưởng.
“Thời đó, ổng làm ra tiền ghê lắm. Sau mỗi lần đi diễn, hay đóng phim là ôm bao tiền về đổ vô tủ gạc-măng-rê (garde-manger), không đếm nổi. Rồi đi chơi hay đánh bài, ông cứ xách cái Samsonite, ém tiền vô cho chặt rồi mang đi”. Bà Trang kể, “Thời đó đâu có ai nghĩ sẽ tới ngày 30 Tháng Tư, nên có tiền thì cứ xài thôi”.
Trong thời kỳ miền Nam sản xuất phim màu và màn ảnh đại vĩ tuyến, nghệ sĩ Tùng Lâm tham gia cùng các bạn diễn Khả Năng, Thanh Việt và La Thoại Tân trong bộ phim Tứ quái Sài Gòn. Đây là một trong những bộ phim được báo chí Philippines, Nhật Bản, Hong Kong nhắc tới như một hiện tượng. Theo tâm tình của Châu Tinh Trì, vào lúc thực hiện phim Đội bóng Thiếu Lâm (2001), các “miếng” diễn hài của các danh hài Việt trong phim này được Châu Tinh Trì nghiên cứu rất kỹ, đặc biệt là kiểu diễn của nghệ sĩ Tùng Lâm, để áp dụng trong trường đoạn trên sân bóng.
30 Tháng Tư 1975 là cột mốc khó quên với tất cả nghệ sĩ miền Nam. Với ông Tùng Lâm, đó cũng là lúc ông không thể tự nhiên lên sân khấu được. Dù được miễn quân dịch Việt Nam Cộng Hòa do một lần đi diễn thời thanh niên, ông bị xe quẹt làm gãy tay, nhưng không có nghĩa là ông thoát khỏi danh sách lớp văn nghệ sĩ cần bị kiểm soát. Bạn thân của ông, danh hài Thanh Hoài, làm nhân viên Cục Xây dựng Nông thôn – một cơ quan mà chính quyền mới vô cùng không thích – bị ngừng diễn hoàn toàn, cho đến khi qua đời vào năm 2014 ở Sài Gòn. Lý do là kịch bản hài khi lên sân khấu, khó kiểm soát hơn ca nhạc hay văn chương, và hơn nữa, hài luôn rơi vào tình huống bị xét nét bởi ngụ ngôn và các câu ẩn dụ. Xã hội lúc đó căng thẳng và không biết đùa.
Nghệ sĩ Tùng Lâm, thời biểu diễn sau 1975 (file photo)Nhờ người quen giới thiệu, từ năm 1983, ông về miền Tây, Hậu Giang để tham gia vào đoàn trình diễn của tỉnh. Thấy ông giỏi quản lý, quen biết nghệ sĩ và biết tổ chức chương trình, phía đoàn hát giao cho ông chức Phó đoàn, tức làm hết mọi việc, thay cho lãnh đạo. “Hầu hết nghệ sĩ cũ (trước năm 1975) phải chịu thôi. Mình đã nhất định theo nghề thì dù là cực khổ cách mấy cũng phải vượt qua”, ông Tùng Lâm nói. Ông chọn về quê vì ít bị rầy rà, và ngoài đi diễn thì còn được đoàn hát cho ăn cơm ngày hai bữa, đỡ cực hơn rất nhiều người. Cũng nhờ ẩn nhẫn mà nghệ sĩ Tùng Lâm sống được với nghề hơn mười năm, và gặp người vợ thứ hai của mình là diễn viên Thu Trang trong đoàn (người vợ đầu của ông là nghệ sĩ Bạch Lan Thanh, hiện vẫn còn ở Sài Gòn).
Nghệ sĩ Tùng Lâm là người không muốn rời xa quê hương. Ông thương Sài Gòn từ những ngày lang thang tập hát đớt đát cho đến lúc đã là một nghệ sĩ thượng thừa của miền Nam, và ngay cả lúc đau yếu hiện nay. Ông không muốn rời xa, ngay trong giai đoạn đời mình khó khăn nhất. “Nếu chết thì tôi muốn được chết ở quê hương Việt Nam”, ông có lần tâm tình vậy.
Bà Trang kể khi ở miền Tây, nhiều người hâm mộ thấy ông cực quá nên đề nghị cho ghép đi chung vượt biên mà không cần tiền bạc gì hết nhưng ông trằn trọc rồi từ chối. Có lúc, ông nói sợ mình đi không gặp được đứa con gái trong lúc còn gia đình với nghệ sĩ Bạch Lan Thanh, có lúc ông tin đời sẽ phải có lúc đổi thay… nhưng chung quy, điều giữ ông lại, là ông sợ cô đơn và phải lìa xa nơi ông đã sinh ra.
Bà Trang và con gái chăm sóc hàng ngày cho ông Tùng Lâm (ảnh: Tuấn Khanh)Trong thời gian đi Mỹ diễn tái ngộ bà con, tôi có đến viếng mộ nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ, thấy ông ấy nằm đó cô đơn quá, lạc lõng quá. Tôi cũng đã đến thăm người bạn diễn thân thiết năm xưa, danh hài La Thoại Tân, ở viện dưỡng lão. Khi trở về Việt Nam, đọc báo biết tin La Thoại Tân qua đời. Tội quá! (ông khóc…). Tứ quái Sài Gòn: Khả Năng, Thanh Việt, La Thoại Tân chết hết rồi… Chị Túy Hoa, Phi Thoàn cũng “đi” rồi chỉ còn lại một “thằng quái” này, ông lại khóc khi nhắc đến.
Đầu thập niên 1990, đời sống ở Việt Nam có cởi mở hơn. Nghệ sĩ Tùng Lâm quay lại Sài Gòn và cộng tác với một số hãng đĩa để ghi âm tiết mục hài, nhập cuộc đi diễn sân khấu cùng với những người cùng thời như quái kiệt harmonica Tòng Sơn, danh ca Giang Tử… Ông được mời dựng nên một nhân vật hài mới, tương tự nhân vật Tư Ếch trước năm 1975, đặt tên là Hai Nhái. Tuy nhiên, loạt ghi âm này cũng không bùng nổ được như các tiết mục ông đã sáng tạo trước 1975. Mệt mỏi và mất dần phương hướng, nghệ sĩ Tùng Lâm buồn và khó khăn hơn trong ánh hào quang của mình.
Nghệ sĩ Tùng Lâm, Tháng Tám 2023 (ảnh: Tuấn Khanh)Đến năm 2005, ông bị đột quỵ nặng và đành từ giã sân khấu. Ông nằm nhà, và thỉnh thoảng nghe bạn diễn thời xưa gọi điện thoại thăm hỏi, có người ở Việt Nam, có người ở Mỹ… Mọi thứ nuôi sống ông bằng kỷ niệm. Nghệ sĩ Kim Tuyến, người đưa số điện thoại, thúc hối Saigon Nhỏ nên ghé thăm ông. Đời người đi qua thăng trầm, đôi khi chỉ cần chút tình hôm nay đã là vui.
Năm sau, nghệ sĩ Tùng Lâm bước vào tuổi 90. Cây cổ thụ cuối cùng của tiếng cười sân khấu miền Nam đang trút những chiếc lá cuối của cuộc đời tận hiến cho khán giả miền Nam. Dành cho ông một lời hỏi thăm, cũng như làm sáng lại một góc di sản của văn hóa miền Nam Việt Nam tự do, ắt cũng làm ấm lòng người nghệ sĩ đã rất hao gầy. Nếu được, xin hãy dành chút thời giờ để gọi qua số 0937 983 839, bà Thu Trang, hiền thê của ông, để góp thêm một lời chia sẻ cùng Saigon Nhỏ.
Tuấn Khanh
Thứ Ba, 29 tháng 8, 2023
ĐẢNG CỘNG SẢN TRUNG CỘNG ĐÃ THÂM NHẬP SÂU RỘNG VÀO CÁC CƠ CHẾ CÓ ẢNH HƯỞNG CỦA HOA KỲ
Tuy nhiên, phần lớn thì, loại cảm giác cảnh giác cao độ và ngờ vực về mối đe dọa của cộng sản Liên Xô là rất có cơ sở.
Ngày nay, Hoa Kỳ phải đối mặt với một mối đe dọa mới của cộng sản, được cho là nguy hiểm hơn nhiều so với mối đe dọa do Liên Xô hoặc các quốc gia vệ tinh của họ gây ra. Mối hiểm họa này mang tên Đảng Cộng sản Trung cộng (ĐCS_TC), và dù tin hay không, thì kẻ thù mới và có năng lực đáng lo ngại hơn này đã cắm rễ sâu vào Hoa Kỳ.
ĐCS_TC đã thâm nhập sâu vào hệ thống giáo dục Hoa Kỳ, từ giáo dục đại học đến các lớp học K-12.
Kể từ năm 2004, ĐCS_TC đã tài trợ cho hơn 100 “Viện Khổng Tử” tại các trường đại học danh tiếng của Hoa Kỳ. Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, các Viện Khổng Tử “đẩy mạnh việc đào tạo văn hóa Trung Hoa và Hoa ngữ lệch lạc cho sinh viên Hoa Kỳ như một phần trong nỗ lực tuyên truyền đa diện của Bắc Kinh.” Đó là lý do tại sao gần đây Bộ Ngoại giao đã dán nhãn các việc này là “một sứ mệnh ở ngoại quốc của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.”
Có lẽ thậm chí đáng lo ngại hơn nữa, ĐCS_TC còn vận hành “các Lớp học Khổng Tử” tại rất nhiều trường K-12 của Hoa Kỳ. Như Bộ Ngoại giao lưu ý, tính đến năm 2020, “có khoảng 500 Lớp học Khổng Tử được đặt ở các học khu K–12.”
ĐCS_TC cũng đã thâm nhập vào mạng xã hội, chủ yếu thông qua ứng dụng hết sức phổ biến TikTok. Cũng như tất cả các công ty ở Trung cộng, ByteDance chủ sở hữu của TikTok phục tùng ĐCS_TC và phải tuân theo mệnh lệnh của đảng này. Năm 2020, Bộ Tư pháp tuyên bố TikTok là một “cơ quan ngôn luận” của ĐCS_TC và tiết lộ rằng Giám đốc điều hành của họ đã “cam kết thúc đẩy” nghị trình của ĐCS_TC.
Ngoài việc truyền bá đến giới trẻ của chúng ta trong các trường công lập và thu hút rất nhiều người dân Hoa Kỳ vào một ứng dụng cung cấp cho họ những video ngốc nghếch một cách không ngừng nghỉ (hoàn toàn khác với phiên bản Hoa ngữ của TikTok), ĐCS_TC cũng đã có được chỗ đứng ở Hoa Kỳ bằng cách sở hữu một lượng lớn đất nông nghiệp, một số trong đó nằm gần các cơ sở quân sự nhạy cảm.
Chẳng hạn, năm 2022, một công ty Trung cộng đã mua 300 mẫu đất nông nghiệp nằm cách Căn cứ Không quân Grand Forks chỉ 20 phút, mà theo báo cáo của CNBC, căn cứ này là “nơi có một số công nghệ phi cơ không người lái quân sự nhạy cảm nhất đất nước” và đóng vai trò là “trục chính của tất cả thông tin liên lạc quân sự của Hoa Kỳ trên khắp toàn cầu,” theo một thượng nghị sĩ của tiểu bang. Theo một báo cáo năm 2021 của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, Trung cộng sở hữu hơn 384,000 mẫu đất nông nghiệp của Hoa Kỳ. Hơn nữa, xu hướng này đang gia tăng ở mức đáng báo động.
Một mối đe dọa khác đang gia tăng ở mức đáng báo động là số lượng không kiểm soát nam thanh niên Trung cộng vượt biên bất hợp pháp qua biên giới Hoa Kỳ-Mexico trong những năm gần đây. Như Dân biểu Mark Green (Cộng Hòa-Tennessee), Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện gần đây đã tuyến bố, “rất có thể” ĐCS_TC đang cử vô số “quân nhân” vượt biên trái phép.
Trong khi đó, trong hơn hai thập niên, nhiều doanh nghiệp Hoa Kỳ đã “bán đứng” Hoa Kỳ để có thể kinh doanh tại Trung cộng.
Giám đốc FBI Christopher Wray đã cảnh báo: “Mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với thông tin và sở hữu trí tuệ của quốc gia chúng ta, và sức mạnh kinh tế của chúng ta là mối đe dọa phản gián và gián điệp kinh tế từ Trung cộng.”
Tệ nhất là có vẻ như nhiều khả năng ĐCS_TC đã gián tiếp làm ăn với ông Hunter Biden.
Kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, các quan chức cao cấp của chính phủ Hoa Kỳ, các nhà quản lý giáo dục, các CEO, và một nhóm “các chuyên gia” đã lập luận rằng Hoa Kỳ nên hợp tác với Trung cộng, hy vọng rằng chủ nghĩa tư bản thị trường tự do và các giá trị của Mỹ quốc cuối cùng sẽ định hình một Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa theo hướng dân chủ và tự do hơn.
Rõ ràng, kế hoạch đó đã không hiệu quả. Trên thực tế, Trung cộng trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết nhờ “những chuyên gia” lầm lạc, những CEO vô đạo đức, những nhà quản lý giáo dục khờ dại, và những chính trị gia ngây thơ.
Trong Chiến tranh Lạnh, việc hợp tác với Liên Xô ở mức độ như Hoa Kỳ hiện đang hợp tác với Trung cộng là điều không thể hiểu được. Thời đó, thế giới tự do, trong đó có cả Hoa Kỳ, đã rất tinh tường khi nói đến nguy cơ bị cộng sản xâm nhập và thống trị.
Khi chúng ta dấn thân vào cuộc Chiến tranh Lạnh tiếp theo, thì chúng ta cần khôn ngoan rút ra những bài học từ quá khứ. Ngoài ra, chúng ta phải nhận ra rằng ĐCS_TC là mối đe dọa lớn nhất mà chúng ta phải đối mặt, và chúng ta buộc phải chặn đứng mọi nỗ lực xâm nhập của ĐCS_TC trước khi quá muộn.
Chris Talgo - Doanh Doanh
Thứ Hai, 28 tháng 8, 2023
Thứ Bảy, 26 tháng 8, 2023
CÔ GÁI VIỆT THIỆT MẠNG VÌ CỨU M
Cô sinh viên đại học Seattle, Angelina Trần, 21 tuổi, cố gắng lấy thân cứu mẹ, khỏi cuộc tấn công dã man của tên cha ghẻ, sát nhân, nên bị tên này đâm 107 nhát dao thiệt mạng.
• Angelina Trần, 21 tuổi, bị đâm hồi đầu tháng 8 (7-8-2023), tại nhà ở Seattle.
• Cô đã cố gắng bảo vệ mẹ (Linh Ngọc Trần, 50 tuổi) khỏi tên cha ghẻ, sát nhân Nghiệp Kế Châu, 54 tuổi
• Nghiệp Châu thừa nhận có ý định giết mẹ cô, may mắn cảnh sát do bà Trần gọi, đã đến kịp, thoát chết chỉ bị thương…
Student dies after being stabbed 107 times by stepfather as she tried to protect mother
Nghiep Kein Chau, 54, told Seattle police ‘I killed somebody’ after allegedly stabbing Angelina Tran, 21
Angelina Tran, a 21-year-old University of Washington student, was allegedly stabbed more than 100 times by her stepfather as she tried to protect her mother.
A Washington college student who had a passion for helping others was stabbed over 100 times after she stepped in to protect her mother from being attacked by her stepfather, according to a court document.
Angelina Tran, 21, was awoken in the early morning hours of 7 August to find her 54-year-old stepfather, Nghiep Kein Chau, repeatedly punching her mother in the face at their home in the Beacon Hill neighborhood of Seattle, police said.
When Tran tried to intervene, her stepfather turned the attack on her, which allowed her mother to break free and run downstairs to call 911.
Tran and her stepfather continued to struggle and they both fell near a folding dog kennel in the middle of the room, according to the probable cause statement. Chau then dragged a piece of the dog kennel, with Tran on top of it, toward the kitchen and grabbed a knife.
Chau repeatedly stabbed Tran as she fought back, and continued even after she “stopped displaying any signs of life,” according to the document.
Andrea Cavallier