Vào ngày 6/8/2024, có bốn người đã thiệt mạng khi Israel không kích trúng một ngôi nhà ở thị trấn Mayfadoun của Lebanon, cách biên giới gần 30km về phía bắc, theo các nguồn tin y tế và an ninh.
Cuộc tấn công được thực hiện trong lúc căng thẳng giữa Israel với Iran và Hezbollah ngày càng gia tăng, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột lớn.
Các lực lượng này sẽ ứng phó ra sao nếu một cuộc chiến lớn nổ ra?
Tuần trước, Hamas cho biết lãnh đạo chính trị của họ, Ismail Haniyeh, đã bị giết ở thủ đô Tehran của Iran. Israel chưa xác nhận liệu họ có đứng sau vụ ám sát này hay không.
Căng thẳng ngày càng gia tăng kể từ khi Iran tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái (drone) nhằm vào Israel trong ngày 13/4/2024, và một drone của Israel đã tấn công mục tiêu quân sự ở Iran. Dù không có thương vong đáng kể ở Israel nhưng việc phóng hơn 300 drone và tên lửa đã chứng tỏ khả năng tấn công từ xa của Iran.
Bên nào chiếm thế thượng phong?
Cân nhắc câu trả lời cho câu hỏi này bằng cách tham khảo các nguồn được liệt kê dưới đây, mặc dù có thể tiềm lực đáng kể của mỗi quốc gia được giữ bí mật.
Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) so sánh hỏa lực của quân đội Iran và Israel, thu thập nhiều nguồn chính thức và nguồn mở để đưa ra ước tính tốt nhất có thể.
Các tổ chức khác, chẳng hạn như Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, cũng đưa ra đánh giá, nhưng độ chính xác có thể khác nhau ở những quốc gia thường không cung cấp số liệu.
Nhà nghiên cứu Nicholas Marsh từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Oslo (PRIO) cho biết IISS được coi là chuẩn mực để đánh giá sức mạnh quân sự của các quốc gia trên toàn thế giới.
Địa lý và nhân khẩu học
Iran là một quốc gia có diện tích lớn hơn nhiều so với Israel và dân số của Iran (gần 89 triệu người) gấp khoảng 9 lần dân số của Israel (gần 10 triệu người).
Tehran cũng có số quân nhân tại ngũ nhiều gấp sáu lần Jerusalem.
IISS cho biết Iran có 600.000 quân nhân, trong khi Israel có 170.000 quân.
Israel có thể trả đũa bằng cách nào?
Tiến sĩ Eric Rondsky, một nhà nghiên cứu Trung Đông cộng tác với Đại học Tel Aviv, nói rằng Israel đã nhận trách nhiệm về thất bại khi ban bố tình trạng cảnh giác cao độ khi Iran tấn công.
Các lực lượng được Iran hậu thuẫn ở các nước láng giềng thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công vào những gì có liên kết với Israel và có thể trở thành mục tiêu.
Jeremy Binnie, Chuyên gia Trung Đông tại tạp chí quốc phòng Janes, tin rằng Israel khó có thể trả đũa ngay lập tức: "Có khả năng họ có nhiều lựa chọn nếu muốn trả đũa, chẳng hạn như đánh bom các địa điểm ở Lebanon hoặc Syria."
Ông Binnie nghi ngờ việc một cuộc chiến tranh thông thường quy mô lớn sẽ diễn ra. "Lục quân sẽ không chiến đấu, hải quân sẽ không chiến đấu, họ (Iran và Israel) đang ở rất xa nhau.
"Chúng ta đang thấy một tình huống mà cả hai bên đều có khả năng tấn công tầm xa so với hệ thống phòng không của bên kia. Chúng ta đã thấy một mặt, đó là khả năng tấn công tầm xa của Iran so với khả năng phòng thủ của Israel vào ngày 3/8 và 4/8."
Ông nói rằng Israel sẽ phải vi phạm không phận của các quốc gia có chủ quyền như Syria, Jordan và Iraq.
Tuy nhiên, Israel có một cơ quan mật vụ giàu kinh nghiệm có thể tiến hành các hoạt động bí mật ở Iran.
'Quân bài Iran'
Chuyên gia về các vấn đề Trung Đông Tariq Sulaiman nói với BBC Tiếng Urdu rằng trong quốc hội và nội các Israel có những thành viên ủng hộ chiến tranh, gây áp lực buộc thủ tướng Israel phải hành động. “Bất cứ khi nào Netanyahu thấy dễ bị tổn thương về mặt chính trị, ông ta sẽ ngay lập tức sử dụng quân bài Iran.”
Một cuộc thăm dò do Đại học Hebrew của Israel thực hiện vào tháng 4/2024 cho thấy gần 3/4 công chúng Israel phản đối một cuộc tấn công trả đũa nhằm vào Iran nếu hành động đó gây tổn hại cho liên minh an ninh của Israel với các đồng minh.
Thông tin từ trường này cho biết cuộc khảo sát được thực hiện vào ngày 14 và 15/4/2024 qua internet và điện thoại, lấy mẫu 1.466 đàn ông và phụ nữ đại diện cho người trưởng thành ở Israel, tính cả người Do Thái và người Ả Rập.
'Chiến tranh ủy nhiệm' của Israel và Iran là gì?
Mặc dù Israel và Iran cho đến nay chưa có chiến tranh chính thức nhưng cả hai nước đều đang xảy ra xung đột không chính thức.
Các nhân vật quan trọng của Iran ở các quốc gia khác bị giết trong các cuộc tấn công được cho là do Israel thực hiện. Trong đó bao gồm cả những người bị giết ở Iran, khi nước này nhắm mục tiêu vào Israel thông qua các lực lượng ủy nhiệm của họ.
Nhóm chiến binh và chính trị Hezbollah đang tham gia vào cuộc chiến ủy nhiệm lớn nhất của Iran chống lại Israel từ Lebanon. Iran không phủ nhận việc hỗ trợ Hezbollah.
Sự hỗ trợ của Iran dành cho Hamas ở Gaza cũng tương tự. Hamas đã tiến hành các cuộc tấn công ngày 7/10 vào Israel và đã bắn tên lửa từ Dải Gaza vào lãnh thổ Israel trong nhiều thập niên.
Israel và các cường quốc phương Tây tin rằng Iran cung cấp vũ khí, đạn dược và huấn luyện cho Hamas.
Các nhóm được Iran hậu thuẫn cũng nắm giữ quyền lực đáng kể ở Iraq và Syria. Iran ủng hộ chính phủ Syria và được cho là sử dụng lãnh thổ Syria để tấn công Israel.
Ahmen Khawaja, Carla Rosch và Reza Sabeti và Chris Partridge tường thuật bổ sung.
Arif Shamim
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét